Wakacje się skończyły, wraz z wrześniem nadciąga jesień. To czas nie tylko opadających liści, zmiany pogody, szybciej zapadającego zmroku. To także czas grzybobrania. Szczyt zbierania grzybów przypada na koniec lata i początek jesieni. Co prawda można znaleźć pierwsze prawdziwki i podgrzybki już w maju, ale prawdziwy wysyp grzybów i grzybiarzy w lasach przypada na sierpień, wrzesień i październik.

Gdzie szukać grzybów?

Wytrawni grzybiarze mają swoje ulubione miejsca. Wiedzą, gdzie i kiedy mogą spodziewać się obfitego grzybobrania. Osoby rozpoczynające swoją przygodę ze zbieraniem grzybów powinny udać się do lasu w towarzystwie osoby znającej się na grzybach. Doświadczenie takich osób jest nieocenione, niejednokrotnie może wręcz wpłynąć na nasze życie (czasami nawet w dosłowny sposób). Oprócz towarzystwa speca od grzybów warto mieć przynajmniej podstawową wiedzę o gatunkach grzybów i miejscach, gdzie szukać grzybów.

Podstawową zasadą szukania grzybów to znalezienie ulubionych przez większość gatunków miejsc wilgotnych, zacienionych i ciepłych. Grzyby szukają sąsiedztwa konkretnych gatunków drzew. Wiedza o tej zależności pomoże nam w znalezieniu naszych ulubionych grzybów.  

• dęby - w pobliżu tych drzew znajdziemy borowiki, podgrzybki, kurki, gołąbki;
• sosny - koźlarze, gąski, rydze, maślaki;
• świerki - podgrzybki, rydze;
• buki - kanie

Oczywiście podane informacje o grzybach i drzewach nie są sztywną zasadą. Wiele odmian grzybów preferuje ogólnie lasy liściaste lub iglaste. Inne uwielbiają łąki, pobocza czy spróchniałe drzewa. Leśnicy twierdzą, że najczęściej występującym grzybem w Polsce są kurki. Ten gatunek grzyba uwielbia gleby piaszczyste, często z dużą ilością mchu. 

Zasady zbierania grzybów

Na grzyby najlepiej wybrać się z samego rana, w ciepły dzień po deszczu. Ciepło i wilgoć to ulubione czynniki dla grzybów i sprzyjają szybkiemu wzrostowi grzybów. Czemu z samego rana? Odpowiedź jest prozaiczna. Aby inni nas nie ubiegli. Grzybobranie to popularny sposób na spędzanie wolnego czasu, na obcowanie z naturą, ostatnio także sposób na dodatkowe finanse. Grzybiarzy w lasach nie brakuje. O czym pamiętać idąc na grzybowe łowy?

• mały nożyk przyda się przy wycinaniu i czyszczeniu grzybów;
• grzyby zbieramy do koszyków, kobiałek, nie używamy reklamówek i plastikowych pojemników;
• po zebraniu grzyba przykryjmy miejsce, gdzie rósł, aby zabezpieczyć grzybnię przed wyschnięciem;
• nie niszczymy grzybów trujących, niektóre zwierzęta chętnie jedzą takie gatunki, dla nich są bezpieczne;
• zbierajmy tylko te grzyby, które znamy i jesteśmy ich pewni;
• stare, miękkie grzyby zostawiamy - są one doskonałym zaczątkiem kolejnych grzybnie;
• malutkie, niewyrośnięte grzyby też lepiej zostawić - na tym etapie rozwoju, gatunki grzybów (jadalne i trujące) potrafią być bardzo podobne do siebie, łatwo o pomyłkę;
• dla poczucia własnego bezpieczeństwa warto też mieć ze sobą atlas grzybów.

Zatrucie grzybami

Poza wielkimi zaletami smakowymi i wykorzystaniu w kuchni grzyby mogą być przyczyną wielkich kłopotów zdrowotnych. Dlatego, jeśli mamy najmniejsze wątpliwości co do jadalności grzyba, lepiej zostawić go w lesie. Najgroźniejszym grzybem w Polsce jest muchomor sromotnikowy, który odpowiada 95% najcięższych zatruć. Grzyb ten w zależności od stopnia rozwoju może przypominać pieczarkę lub kanię. Jeśli po zjedzeniu grzybów mamy dolegliwości żołądkowe, bóle głowy, zaburzenia widzenia, podwyższoną temperaturę, bezwład wezwijmy natychmiast pogotowie ratunkowe. W przypadku zatrucia grzybami liczy się każda chwila. 

Grzybobranie. Wszędzie dozwolone? 

W Polsce ogólnie rzecz ujmując, grzyby i runo leśne można zbierać beż żadnego problemu. Warto jednak wiedzieć, że w niektórych miejscach jest zakaz zbierania grzybów. Należą do nich rezerwaty przyrody, parki narodowe, szkółki leśne i powierzchnie doświadczalne, tereny wojskowe, ostoje zwierzyny oraz uprawy do 4 m wysokości. Z różnych powodów może zostać ogłoszony zakaz wejścia do lasu. W tym wypadku zbieranie grzybów jest też niedozwolone. Służby leśne za zbieranie grzybów w miejscach niedozwolonych mogą wystawić mandat do 500 zł. W Polsce niektóre gatunki grzybów (ponad 50), objętych jest ochroną. Nie wolno ich zbierać, naruszać ich siedlisk, wwozić i wywozić za granicę. W wypadku skierowania sprawy do sądu kara może wynosić do 5 tysięcy złotych. 

Grzybobranie to kontakt z naturą, poznawanie przyrody i uczenie się jej. Zbieranie grzybów urosło do rangi symbolu. Chyba zdecydowana większość Polaków choć raz była na grzybobraniu. Zatem zachowując zdrowy rozsądek i podstawowe zasady, cieszmy się świetnie spędzonym czasem na świeżym powietrzu.