Corocznie w sylwestrowy wieczór słyszymy charakterystyczne wystrzały korków z butelek win musujących. Chciałoby się napisać: z szampana, ale jest kilka rodzajów win z bąbelkami i nie wszystkie są szampanami. Postaramy się wyjaśnić różnicę pomiędzy poszczególnymi winami, poznamy ich charakterystykę. Niech Sylwester przyniesie nam dobrą zabawę, a Nowy Rok będzie spełnieniem marzeń. Obdarzeni wiedzą na temat win musujących łatwiej będzie zrealizować nasze plany.

Co to jest wino musujące?

W największym skrócie to wino z dużą zawartością dwutlenku węgla, który został zatrzymany w butelce i rozpuścił się w winie. Dla uzyskania większego efektu nasycenia wina dwutlenkiem węgla (tzw. perlistość wina) przeprowadza się dwie fermentacje. Pierwsza następuje w zbiornikach, druga w butelkach. 

Najważniejsze rodzaje win musujących

Wina musujące można podzielić na kilka rodzajów, które każdy będzie wyróżniał się innym rodzajem technologii, użytych składników czy miejscem powstawania. 

Szampan. To oczywiście król win musujących. Trafiał i trafia na stoły największych i najsławniejszych. Nazwa tego wina stała się synonimem win musujących. Trzeba jednak pamiętać, że nazwa szampan przysługuje tylko winom produkowanym we francuskim regionie Szampania (fr. Champagne). Szampany wytwarza się ze szlachetnych odmian winogron: Chardonnay, Pinot Noir oraz  Pinot Meunier. Wina, które powstają z tych szczepów winogron, mają aromaty cytrusowe i kwaśne, są winami długo dojrzewającymi.

Prosecco. Ojczyzną tego włoskiego wina musującego jest Wenecja Euganejska oraz Friuli-Wenecja Julijska. Produkowane jest z odmiany winogron Glera. Technologia produkcji prosecco jest inna niż szampana, dlatego wino to może być na rynku znacznie tańsze. 

Sekt. Wino musujące pochodzące z Niemiec. Produkowane jest dwoma metodami, dzięki czemu wyróżnia się bogactwem styli i aromatów. 

Crémant. To francuskie wina musujące, wytwarzane poza obszarem Szampanii. Produkuje się je metodą tradycyjną (szampańską). Potrafią się wyróżniać bogatym smakiem.

Cava. To hiszpańskie, a właściwie katalońskie wino musujące. Powstaje z lokalnych szczepów winogron: Parellada, Macabeo i Xarello. Cava powstaje metodą tradycyjną, często można w tych winach nuty jabłkowe. 

Metody produkcji

Wina musujące produkuje się przy pomocy trzech metod. 

 

• Metoda szampańska (tradycyjna). Najbardziej szlachetna metoda produkcji i najdłużej trwająca, co czyni ją najdroższą metodą wytwarzania wina musującego. Pierwsza fermentacja odbywa się w wielkich zbiornikach. Gdy stan fermentacji, będzie odpowiadał wymogom, wino się kupażuje (kupaż to sztuka łączenia co najmniej dwóch odmian wina)  i dosładza. Następnie tak przygotowane wino rozlewa się do butelek, w których leżakują od kilku miesięcy do kilku lat. Podczas leżakowania w stałych temperaturach i odpowiedniej wilgotności szampan nabiera mocy. Szlachetnieje jego smak i aromat, a ilość bąbelków rośnie. Po zakończeniu drugiej fermentacji zbierany jest osad drożdżowy z butelek, oraz uzupełniana jest ilość trunku. Wino jest korkowane i kierowane na sklepowe półki. 
• Metoda Charmat. To tańsza metoda produkcji win musujących. Druga fermentacja odbywa się w wielkich, stalowych zbiornikach, a nie w butelkach. Ta technologia jest szybsza i tańsza od metody tradycyjnej. W taki sposób produkuje się na przykład Prosecco.
• Saturacja. Producenci, szukając szybkich i prostych metod produkcji win musujących, sztucznie nasycają wina dwutlenkiem węgla. W ten sposób otrzymany napój jest „gazowany”, ale z fermentacją drożdży winnych nie ma nic wspólnego. W taki sposób produkowane są trunki o niskiej jakości. 

 

Szampan kontra Cava

Z uwagi na podobną technologię produkcji, oba gatunki win musujących są ze sobą porównywane. Dla obu win najistotniejszy jest proces dojrzewania. Jakie są różnice?

• Cava dojrzewa minimum 9 miesięcy, szampan nie mniej niż 15. 
• Jeśli cava dojrzewa 15 miesięcy, na etykiecie zobaczymy „Cava Reserva”, po 30 miesiącach będzie to „Cava Gran Reserva”, a powyżej 36 miesięcy „Cava de Paraje Calificado”. Szampany nierocznikowe (czyli bez określenia roku produkcji) powinny dojrzewać co najmniej 15 miesięcy, a rocznikowe minimum 3 lata. W przypadku szampana dłuższe dojrzewanie jest często spotykane i potrafi wynosić do kilkunastu lat dla najlepszych gatunków.

Już sam okres leżakowania win musujących wpływa na ich wartości smakowe i aromatyczne. Cava mając krótszy czas dojrzewania, dostarcza win z nutami cytrusowymi, jabłkowymi (dłużej leżakujące są bardziej waniliowe i orzechowe). Szampany dostarczają nuty drożdżowe, mineralne, a nawet chlebowe. Mają dłuższy finisz i głębię smaku. 

Niech kieliszek musującego wina będzie zawsze symbolem szczęścia i nadziei. Wszystkiego dobrego w Nowym Roku!