Angielski termin „Food as medicine” oznacza koncepcję odpowiedniej diety, która wspiera zdrowie, zapobiega chorobom, a także pomaga je leczyć. Spożywanie pełnowartościowych produktów, które są bogate w składniki odżywcze, błonnik takich jak owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, orzechy, nasiona może obniżyć ryzyko chorób przewlekłych. Jednak dieta nie zastąpi leków w każdym przypadku.
Food as medicine. Co to jest?
Jedzenie lekarstwem. Ten pomysł nie jest nowy. Już starożytni Grecy widzieli zależność pomiędzy odżywianiem a chorobami. Jednak zmiany społeczne, wzrost populacji, wprowadzenie uprzemysłowienia produkcji żywności, nawozy i środki ochrony roślin zmieniły świat w sposób niewyobrażalny od czasów starożytnych. Dzisiejszy człowiek wymaga zdrowszego jedzenia, częściej choruje. Powoli odchodzi się od żywności wysokoprzetworzonej, koncentrując się na produktach roślinnych. Ogranicza się użycie soli, cukru, tłuszczów trans. Promuje się takie produkty, których prozdrowotne właściwości są bardzo dobrze znane. Przykładowe produkty, to na przykład:
- Jagody, owoce. Mogą zapobiegać stanom chronicznym, niektórym nowotworom.
- Warzywa krzyżowe. Wspierają długowieczność i zmniejszają ryzyko chorób serca. Nazwa tej grupy pochodzi od kształtu kwiatu, który przypomina krzyż. Należą do tej grupy: brokuły, kalafior, jarmuż, brukselka oraz kapusty (biała, czerwona, włoska). W grupie warzyw krzyżowych znajdziemy także rzodkiewkę, rzepę, kalarepę, boćwinę, chrzan, rukiew wodną, gorczycę i rzepak.
- Tłuste ryby. Mają dobroczynny wpływ na serce i zwalczają stany zapalne.
- Grzyby. Wzmacniają układ odpornościowy.
- Przyprawy. Potrafią łagodzić objawy chorób (np. artretyzm).
- Orzechy, nasiona, awokado. Wspierają kondycję naszego serca, poprawiają tzw. profil lipidowy (czyli cholesterol, trójglicerydy).
Food as medicine to koncepcja podkreślająca rolę diety w zapobieganiu chorobom i ich leczeniu. Trzeba jednak pamiętać, że pomimo wielu korzyści nie jest to rozwiązanie wszelkich problemów medycznych. Na przykład niektóre leki w połączeniu z określonymi substancjami zawartymi w owocach czy warzywach tracą swoje cechy lecznicze, a czasami wręcz tworzą nowe, toksyczne substancje. Wstrzymujmy się też od wszelkiego rodzaju cudownych diet, których w social mediach jest zatrzęsienie.
Czy „Food as medicine” sprawdzi się w gastronomii?
Przedstawiciele branży zauważają ten nowy trend i zasady „Jedzenia jako medycyny” są stosowane w gastronomii coraz częściej. Nawet można pokusić się o stwierdzenie, że jest to nowy, rosnący trend w gastronomii.
Trzeba zauważyć, że jest to nowe spojrzenie wykraczające poza mody i trendy. Idea ta bazuje na przekonaniu, że żywność, którą spożywamy, ma bezpośredni wpływ na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne. A odpowiedni dobór składników pozwala zapobiegać chorobom i wspomagać ich leczenie.
Zasady „Food as medicine” stosowane w gastronomii, wymagają jednak zmian w podejściu do tej działalności. Menu restauracji otwartej na zasady „Food as medicine” powinno być przygotowane z osobami, które wiedzą, czym jest wspieranie zdrowia i zdrowego trybu życia poprzez jedzenie. Podstawowe cechy, takiego menu to:
- Jest oparte na składnikach wspierających zdrowie. Świadomie wykorzystuje produkty, które mają udowodnione działanie prozdrowotne (np. kwasy omega 3, probiotyki, prebiotyki, antyoksydanty).
- W karcie są dania dla osób z alergiami, nietolerancją. Szeroki wybór dań bez glutenu, laktozy, orzechów,, które są podawane z użyciem odpowiednio dobranych sztućców, nie tylko jako opcja, ale integralna część filozofii lokalu.
- Włączenie do menu diet specjalistycznych (wegańskiej, keto, niskotłuszczowej, śródziemnomorskiej itd.) oraz składników tzw. superfoods mających wybitne działanie zdrowotne.
- Oferta tzw. napojów funkcjonalnych (tłoczonych na zimno, naparów z ziół, koktajli probiotycznych).
- Pełna informacja o składnikach: ich pochodzeniu, wartościach odżywczych, korzyściach zdrowotnych.
Inne czynniki, o które trzeba zadbać to:
- Podkreślanie znaczenia lokalnych, świeżych i sezonowych produktów.
- Stosowanie metod kulinarnych sprzyjających zdrowiu.
- Ograniczenie cukru, soli i tłuszczów nasyconych.
- Zadbanie o możliwość zamawiania posiłków na wynos.
Trzeba powiedzieć, że idea „Food as medicine” wychodzi poza ścisłą strefę zarezerwowaną do tej pory dla dietetyków i medycyny alternatywnej. Trafia do restauracji komercyjnych, hoteli i szeroko pojętej gastronomii. Czas pandemii wyrobił w nas potrzebę głębszego spojrzenia na żywność i jej wpływu na nasze zdrowie. Konsumenci szukają nie tylko smacznych posiłków, ale przede wszystkim zdrowych, przygotowanych z pomocą odpowiednich dodatków kuchennych. Restauracje spod znaku „Food as medicine” mogą im w tym pomóc.
