Kuchnia czeska to nie tylko piwo i knedliczki

Kuchnię naszych południowych sąsiadów, często postrzegamy przez pryzmat “Przygód dobrego wojaka Szwejka” Jaroslava Haška. Dużo dobrego piwa i jakieś przekąski, w postaci kiełbas, parówek, sera. Jednak kuchnia czeska jest znacznie bogatsza i pełniejsza. Czeska kuchnia jest też różnorodna. Można w niej zauważyć wpływy sąsiedzkich kuchni: polskiej, austriackiej, bawarskiej, węgierskiej. 

Charakterystyka kuchni czeskiej

W czeskiej kuchni znajdziemy potrawy dość ciężkie na bazie ziemniaków i mięs. Czesi jedzą sporo wieprzowiny, ale wołowina, drób czy ryby też są obecne w czeskim menu. Pieczenie w sosach, zrazy, szaszłyki, rolady i kotlety to tylko przykłady czeskich dań mięsnych. Zupy to wielka miłość Czechów. Niektóre, mimo podobnych nazw różnią się od naszych smaków. Na przykład zupa pomidorowa (rajská polévka s krupicovými haluškami). Podawana często polskim turystom w restauracjach różni się smakiem od naszych przyzwyczajeń. W tej zupie poczujemy goździki, słodką paprykę, pomidory. Do tego kluseczki z kaszy mannej. 

Na co dzień Czesi często bywają w barach, restauracjach czy gospodach spędzając, choć krótką chwilę na pogawędkach, kuflu piwa i podjadając małe dania typu przekąskowego. W czeskim jadłospisie jest sporo ziemniaków, inne warzywa w postaci surówek są podawane jako dodatek do drugiego dania. 

Można powiedzieć, że w czeskiej gospodzie czas płynie powoli, nikt się nie spieszy. Oprócz turystów, którzy szybko wpadają, szybko jedzą i piją i jadą dalej. 

Popularne dania czeskie

Piwo to w czeskich lokalach podstawa. Często wystarczy tylko usiąść, a już kelner przynosi do stołu piwo (bez zamawiania). Zamówić za to trzeba coś do piwa. I tu zaczynają się:

Zakąski i fast foody 

• utopenec z cibuli a octem - są to serdelki, marynowane w zalewie octowej;
• nakladany hermelin - to pleśniowy ser w typie camembert, marynowany w oleju z przyprawami i cebulą;
• smažeńý sýr - dla Polaków to synonim czeskiej kuchni, kaloryczna bomba, Czesi jedzą tę potrawę z ziemniakami z wody (vařené brambory);
• chleb kminkowy z pastą z żółtego sera i czosnku;
• tlačenka - salceson skrapiany octem, podawany z siekaną cebulką;
• tatarák - wołowy tatar, podawany na grzance ze smażonego chleba;
• párek v rohliku - czeska odmiana hot doga (parówka z musztardą, ketchupem);
• langosz - placek z ciasta pączkowego, smażony w głębokim tłuszczu (ma węgierski rodowód, ale bardzo popularny w Czechach).

 

 

 

 

Dania główne

Po piwie i przekąskach warto chwilę odczekać na danie podstawowe, ponieważ często są to “konkretne” potrawy. Pierwsze miejsce wśród najpopularniejszych dań kuchni czeskiej zajmuje svičková na smetaně, czyli polędwica w sosie śmietanowym. Jej wyśmienity smak, zawdzięczamy szybkiemu obsmażeniu, a następnie długim duszeniu z warzywami (marchewka, seler, pietruszka). Po duszeniu warzywa są podstawą sosu, który dodatkowo jest obficie zaprawiany śmietaną. Polędwica w takim wydaniu podawana jest z bułczaną knedlą, plastrem cytryny i odrobiną bitej śmietany.

Kolejnym popularnym daniem jest hovězí guláš, czyli gulasz wołowy (choć czasami wołowina zastępowana jest wieprzowiną). Mięso pokrojone jest w kostkę i podsmażone z cebulą. To jedyne warzywo, które może trafić do garnka z gulaszem. Mięso jest duszone, aż będzie miękkie, a cebula się rozpuści. Wtedy w dużych ilościach dodajemy przyprawy: paprykę i czosnek. Gulasz podaje się z knedlikami, czeskimi plackami ziemniaczanymi (bramboračky) lub pieczywem. Całe danie posypuje się siekaną cebulką.

Pisząc o popularnych daniach czeskich, nie zapominajmy o vepřo-knedlo-zelo, czyli wieprzowina-knedlik-kapusta. Kawałki pieczonej wieprzowiny z knedlikiem i zasmażaną kapustą.  

W czeskich jadłospisach można też znaleźć mięsne rolady, faszerowane podrobami. W polskiej kuchni raczej trudno o takie zestawienia dlatego warto spróbować i takiego specjału.

Zupy

Wśród czeskich zup króluje rosół (vývar). Na mięsie wołowym lub drobiowym. Czasami podawany jest z mięsnymi pulpecikami z dodatkiem wątróbki (játrové knedlíčky). Inne popularne zupy kuchni czeskiej to zupa czosnkowa (česneková polévka), zupa gulaszowa (gulašóvá polévka) oraz kulajda doprawiana octem zupa grzybowo-ziemniaczana, z dużą ilością śmietany i kopru. Dużym wzięciem cieszą się także czeskie flaczki, czyli dršťková polévka. Podobne do polskich pikantnych flaków, ale z dużą ilością suszonej, słodkiej papryki. 

Jak widać, kuchnia czeska jest bogata i treściwa. Spodoba się smakoszom konkretnych smaków, ale zwolennicy dań z większym potencjałem zdrowotnym, też coś znajdą dla siebie. Warto odwiedzić Czechy. To piękny kraj, wspaniali ludzie i smakowita kuchnia.