Napoje gazowane możemy podzielić na dwie grupy. Słodzone (niezależnie od składnika słodzącego) i niesłodzone. Pytanie zawarte w tytule dotyczy obu grup. Przyjrzyjmy się napojom gazowanym. Czy takie napoje są szkodliwe? Jak najlepiej je spożywać (jeśli w ogóle), co zawierają. Tekst ten dotyczy musujących napojów z dodatkami oraz wody “z bąbelkami”. 

Na początku była woda…

Woda, będąc obok pożywienia podstawą życia człowieka, zawsze była pod szczególną ochroną. Zawsze też brano pod uwagę dostępność wody w podróży i miejscach osiedlenia. Gdy problemy z wodą były zbyt duże, zmieniano plany lub zabierano wodę ze sobą. Już w starożytności wożono wodę w glinianych naczyniach. Średniowiecze to także bukłaki na wodę zrobione ze skór zwierząt. Te sposoby transportu wody, choć skuteczne dotyczyły raczej niewielkich obszarów i społeczności. Dopiero wiek XIX przyniósł masową produkcję szklanych butelek, które stały się podstawą transportu wody na znaczne odległości. Dzięki butelkom woda dłużej była świeża i zdatna do spożycia. Woda w butelkach wpłynęła w dużej mierze na zdobywanie terenów do tej pory niedostępnych człowiekowi. Pustynie, góry, stepy, pustkowia stanęły otworem.

Woda plus słodkości

Czysta woda to podstawa do produkcji kolejnych wariantów napojów. Gazowana dwutlenkiem węgla woda (mineralna, stołowa, zdrowotna) dostępna często bez żadnych dodatków od zawsze miała swoich zwolenników. Jednak, kiedy pojawiły się napoje słodzone, z dodatkami soków i wszelkiego rodzaju mieszankami smakowymi czysta woda zjechała na boczny tor. Co producenci dodają do swoich napojów, by zachęcić konsumentów? 

• substancje słodzące (pochodzące z naturalnych składników):
  • syrop klonowy, miód;
  • syropy z agawy, orkiszu, ryżu, jęczmienia;
  • syropy z owoców;
  • miód, melasa, fruktoza
  • alkohole cukrowe (ksylitol, erytrol, mannitol, sorbitol) 
• sztuczne słodziki:
  • sacharyna;
  • aspartam;
  • acesulfam;
  • cyklaminian sodu.

W składzie napojów słodzonych można znaleźć jeszcze kofeinę, minerały, witaminy, kwasy spożywcze, barwniki i konserwanty. Zawartość substancji słodzących innych niż cukier ma zachęcić konsumentów liczących kalorie. Substancje te albo mają zdecydowanie mniej kalorii niż cukier lub w ogóle nie są kaloryczne. 

Napoje gazowane - ich wpływ na zdrowie

Woda gazowana

Czysta woda gazowana może przyczynić się do zachowania szczupłej linii naszego ciała. Nie zawiera kalorii, a bąbelki CO2 wzmagają uczucie sytości. Opinie jakoby woda gazowana niszczyła szkliwo zębów, jest co najmniej dyskusyjna. Wiele opinii i badań dotyczących napojów gazowanych dotyczy napojów słodzonych. I przy okazji do jednej szuflady wkładane są wody gazowane bez dodatków. Tak właśnie jest z niszczeniem szkliwa. Badania wykazały, że większość napojów gazowanych (słodzonych), ma odczyn kwaśny, szkodliwy dla zębów. W naszym kraju jednak większość wód gazowanych ma odczyn pH wyższy od kwaśnego (pH >4), zbliżając się do odczynów obojętnych czy wręcz zasadowych.  

Picie wody gazowanej przez osoby mające zdrowy układ trawienny, nie sprawia problemu. Tym bardziej że woda gazowana ma smak, który może nam odpowiadać. Woda gazowana pita nawet w temperaturze pokojowej daje większe poczucie orzeźwienia. Niektórzy twierdzą, że picie wody gazowanej sprzyja trawieniu, ponieważ obniża ona poziom kwasowości w żołądku. 

Napoje gazowane z dodatkami

Jak już wiemy, w butelce napoju gazowanego, może być sporo dodatkowych składników. Te kaloryczne dodatki w połączeniu z fast foodami, chipsami, alkoholem w krótkim czasie mogą doprowadzić do wzrostu wagi i przyczynić się do chorób związanych z otyłością. Problemy kardiologiczne, nadciśnienie, cukrzyca, problemy z układem ruchowym. Lista jest długa. Producenci, próbując odejść od cukru i jego kalorycznych pochodnych wprowadzili produkty typu zero cukru (no sugar, sugar free). Jednym ze składników zastępujących cukier, jest aspartam. Został odkryty w 1965 roku. Jego właściwości sprawiły, że wykorzystywany jest nie tylko przy produkcji napojów, ale też w tysiącach produktach spożywczych, lekach, suplementach diety. Jest 200 razy słodszy od cukru, jest rozkładany przez ludzki organizm, nie ma prawie kalorii. Wydaje się, że to idealny środek dla osób z cukrzycą, diabetyków i chcących się odchudzić.

Podsumowanie jest klasyczne. Pijmy bez obaw gazowaną wodę. Co do napojów z dodatkami uważajmy na składniki i mimo wszystko ograniczmy ich spożycie. Tym bardziej że 14 lipca br., Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) oraz WHO wciągnęły aspartam na listę substancji prawdopodobnie rakotwórczą dla ludzi. Chyba coś to oznacza…?